Korona virüs dünyayı sarstığı gibi Türkiyeyi de sarsmış bulunmaktadır. Her geçen gün, birçok kurumun karantinadan dolayı geçici kapandığına şahit olmaktayız. Kapanan her bir KOBİ aslında insanların işsiz kalması anlamına geliyor. Hükümetin bu konuda aldığı kararla birlikte bu süreçte geçici işten çıkarılanlar da işsiz sayılarak işlerine dönene kadar şartları uygun olanlar işsizlik maaşı alabilecek. Peki, En düşük ve en yüksek işsizlik maaşı ne kadar? Şartları nelerdir? Nereye başvurulur ve kimler başvurabilir?
İşsizlik Ödeneğinin Tanımı
Sigortalı işsizlere yasada belirtilen şartları taşımaları halinde işsiz kaldıkları dönem için belirli süre ve miktarda yapılan ödemedir.
İşsizlik Ödeneğinden Yararlanma Koşulları
- Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
- Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
- Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
- Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak,
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine başvurmak gerekmektedir. Başvuru, İŞKUR birimine şahsen gelerek veya elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.
İşsizlik ödeneğinin ödenebilmesi için sigortalı işsizlerin iş almaya hazır durumda olması gerekmektedir. İşsizlik ödeneği başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta veya güncellenmektedir. Böylece sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır. Dolayısıyla, vekâletname ile başvuru yapılması imkanı bulunmamaktadır.
İşsizlik Ödeneğine Hak Kazananlara Sunulan Hizmetler
- İşsizlik Ödeneği
- Genel Sağlık Sigortası Primleri
- Yeni bir iş bulma
- Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi
İşsizlik Ödeneğinin Süresi
hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
- 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
- 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
- 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün,
süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.
İşsizlik Ödeneği Miktarı
Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.
2020 yılı için aylık işsizlik ödeneği hesabı
|
Son 4 Aylık Prime Esas Kazançların Aylık Ortalaması |
Hesaplanan İşsizlik Ödeneği Miktarı |
Damga Vergisi |
Ödenecek İşsizlik Ödeneği Miktarı |
Son 4 Ay Asgari Ücretle Çalışan |
2.943,00 |
1.177,20 |
8,93 |
1.168,27 |
Son 4 Ay 3.500 TL ile Çalışan |
3.500,00 |
1.400,00 |
10,63 |
1.389,37 |
Son 4 Ay 6.000 TL ile Çalışan |
6.000,00 |
2.354,40 (*) |
17,87 |
2.336,53 |
(*) Hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçemeyeceği için işsize ödenecek aylık işsizlik ödeneği bu şekilde hesaplanmıştır. 2020 yılında brüt asgari ücret 2.943,00 TL'dir.
|
İşsizlik Ödeneğinden Yapılan Kesintiler
İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi değildir, nafaka borçları dışında haciz ve başkasına devredilemez.
İşsizlik Ödeneğinin Ödenmesi
İşsizlik ödeneği başvuruları izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılır. İşsizlik ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenir. Ödeme tarihini öne çekmeye Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yetkilidir.
Sigortalı işsizler, TC Kimlik Numaralı Nüfus Cüzdanı ile birlikte her hangi bir PTTBank şubesine başvurarak işsizlik ödeneklerini alabilirler.
İşsizlik Ödeneğinin Kesildiği Haller
İşsizlik ödeneği almakta iken;
- İŞKUR tarafından teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızınreddedenlerin,
- Çalışma hayatını inceleme ve denetleme yetkisine haiz müfettişlerce veya kamu idarelerinin denetim elemanları tarafından yapılan denetimlerde Kurumumuzdan işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin,
işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.
- İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlayanların ödenekleri “Emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilir.
- İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermedenreddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen ve haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyenlerin işsizlik ödenekleri kesilmektedir. Ancak, bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanmaktadır. Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.
Sağlık Hizmetinden Yararlanma
İşsizlik ödeneği alanlar genel sağlık sigortası kapsamında olup, işsizlik ödeneği ödenen günler için, ilgililer adına sadece genel sağlık sigortası primleri İşsizlik Sigortası Fonundan yatırılmaktadır. Ödenek alanların bakmakla yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortalısı kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.
İşsizlik Ödeneği Alırken Yapılması Gerekenler
İşsizlik ödeneği alınan süre içinde;
- ikamet adresinin değişmesi,
- herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınması,
- yetkili sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması,
- silahaltına alınılması,
- yurtdışına çıkılması,
- bir işte çalışmaya başlanması veya
- mahkeme kararıyla işe iade edilmesi,
hallerinde durum 15 gün içinde en yakın İŞKUR birimine veya Alo170’e bildirilmelidir.
İşsizlik ödeneğinden yararlananlar, kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.
İşsizlik Ödeneği Yeniden Başlatma Durumu
Ödenekten yararlanırken, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresi doldurulmadan tekrar işe girilmesi ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli olan şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalınması halinde daha önceden hak edilen işsizlik ödeneği süresi dolduruluncaya kadar ödenekten yararlanılabilinir. Kalan hak sahipliğinin devamında İŞKUR’a başvurulan tarihten itibaren ödemeler gerçekleştirilir.
Hak kazanma şartlarını sağlamak suretiyle yeniden işsiz kalınması halinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir.
İstifa edene işsizlik maaşı veriliyor mu?
İŞKUR’a kayıtlı yaklaşık 4 milyon işsiz bulunuyor. 4 milyon işsizin yanında 7-8 milyon civarında da istihdam açığı mevcut. Yani 7-8 milyon işte çalışacak kişi bulunamıyor. Hükümetin istihdamı artırmaya yönelik işverenlere yapmış olduğu teşvik paketleri son üç aylık döneme baktığımızda oldukça başarılı işliyor. Ancak elmayla armudu birbirine karıştıranlar çalışanların da akıllarını karıştırmaktan öteye gitmiyor. Birçok yayın organında “İstifa edene işsizlik maaşı” haberleri yer aldı. Elindeki işsiz sayısını düşürmeye var gücüyle çalışan İŞKUR’un, istifa edene de işsizlik maaşı ödeyeceği tam bir hayal ürünü.
------------------------------
------------------------------
İşte 2020 işsizlik maaşı, merak edilen 10 soru ve cevapları
1- İşsizlik maaşı kimlere veriliyor?
Sigortalı olarak çalışanlar kendi istek ve kusurları dışında işten ayrıldıklarında işsizlik maaşı alabilirler. İşsiz kalmadan önceki 120 gün sigorta priminin kesintisiz olarak ödenmiş olması gerekiyor. Yine işsiz kalmadan önceki çalışma süresinde 3 yıl içinde en az 600 gün sigorta priminin ödenmiş olması şartı da aranıyor. Haklı fesihle kendi isteği ile işten ayrılanların da işsizlik maaşı alma hakkı bulunuyor.
2- İşsizlik maaşı için ne zaman başvurmak gerekiyor?
İş akdinin feshedilmesinden sonra 30 gün içerisinde İŞKUR’a başvurmak gerekiyor. Bu süreyi geçirmek hak düşürmese de hak kaybına yol açıyor.
3- 30 günde başvurmayanın hakkı yanar mı?
Süresi içinde işsizlik maaşına başvurmayanların hakkı kaybolmuyor. Ancak gecikmeniz alacağınız maaşın süresini azaltıyor. Yani 10 ay maaş alması gereken bir işçi 2 ay sonra başvurursa 9 ay maaş alıyor.
4- Nereye ve nasıl başvuruluyor?
İşsizlik maaşı için en yakın İŞKUR Müdürlüğü’ne şahsen veya internetten başvurabilirsiniz. Şahsen başvurularda kimlik belgesi ve işyeri tarafından verilen ayırma belgesi isteniyor.
5- Ne kadar süreyle işsizlik maaşı alınıyor?
İşsizlik maaşı alma sürenizi son 3 yıldaki çalışmalarınız belirliyor. Son 3 yılda 600 gün sigortalı çalışanlar 6 ay, 900 gün çalışanlar 8 ay ve bin 80 gün sigortalı çalışanlar 10 ay boyunca işsizlik maaşı alabiliyor.
6- Askerden dönüşte maaş alınabiliyor mu?
Askere gitmeden önce işsizlik maaşı alanlar bu süre içinde askere giderlerse döndüklerinde başvururlarsa kalan maaşlarını almaya devam ediyorlar.
7- İşsizlik maaşı ne zaman kesiliyor?
İşsizlik ödeneği alırken herhangi bir işte çalışmaya başlayanların maaşları kesiliyor. İŞKUR tarafından teklif edilen bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesiliyor. İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde emekli olanların maaşları kesiliyor. İşsizlik ödeneği aldığı sırada askere gidenlerin de maaşları kesiliyor.
8- Bildirim yapmayan için ne yapılıyor?
İşsizlik maaşı alırken durumunda bir değişiklik olanın bunu hemen İŞKUR’a bildirmesi gerekir. Bildirmeyip maaşı almaya devam edenler tespit edildiğinde ödenen paralar faiziyle geri alınıyor.
9- Alacağınız para nasıl hesaplanıyor?
İşsizlik maaşı çalışanın son 4 ayda aldığı brüt ücretin ortalaması alınarak hesaplanıyor. Çalışan brüt ücretinin yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı alıyor. Bu rakam geçerli brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. Yani maaşı yüksek olan birisinin alacağı işsizlik maaşı asgari ücretin yüzde 80’i kadar oluyor. İşsizlik maaşından sadece damga vergisi kesintisi yapılıyor.
10- İşsizlik maaşı alanın sigortası yapılır mı?
İşsizlik maaşının alındığı sürede Genel Sağlık Sigortası primleri yatırıldığı için bu süre içende işsizin kendisi ve ailesi sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor
Anahtar Kelimeler: İşsizlik Maaşı , İŞKUR , Başvuru , Şartları , Son Dakika , Korona , Süresi , Hesaplanması