Anayasada var olan kurallara göre hiç kimse yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Anayasada, yasalarda, yönetmeliklerde ve tüzüklerde kadın işçiler için pozitif bir ayrıcalık tanınmış olup kadın işçilerin doğasından kaynaklanan sebeplerden dolayı bazı işçilerin çalıştırılmaması ya da kadının öznel durumundan doğan sebeplerden dolayı kadına özel hakların tanınması eşitliği daha da etkin bir hale getirmektedir. Uluslararası Çalışma Örgütü adı ile bilinen ILO ile yapılan sözleşmelerde de korunmuş olan bu haklar Türkiye’de de uygulanmaktadır.
Kadın İşçi: Medeni durumuna bakılmaksızın 18 yaşını doldurmuş olan kadınlara, kadın işçi denmektedir.
Kadın İşçinin Doğum İzni Ne Kadar?
Kadının doğum ve doğum sonrası çalışması ile ilgili olarak 183 sayılı ILO sözleşmesinde yer alan 4. Maddeye göre kadınlara doğum sebebi ile verilecek olan iznin 14 haftadan daha az olamayacağına karar verilmiş ve doğum sonrasında verilecek olan iznin de ulusal mevzuat esas alınarak belirleneceği fakat bu iznin de 6 haftadan az olamayacağına karar verilmiştir. Bununla birlikte 8. Madde ile birlikte kadının hamilelik sebebi ile ayrıldığı işe tekrar aynı pozisyonda devam etme imkânı getirilmiş olup, 10. Madde ile birlikte kadının çalışma esnasında bir ya da daha fazla emzirme izni almasına izin verilmiştir. Buna ek olarak sözleşmede yer alan bilgilere göre doğum esnasında kadına hastalık yardımı yapılmasına ve kadınların hamilelik ve doğum sebebi ile işten çıkartılmalarına yasak getirilmiştir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda yer alan Geçici İş Göremezlik Ödeneği başlıklı 18. Maddenin c bendinde yer alan bilgilere göre sigortalı bir kadının analığı sırasında, doğumdan önce ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki 8 haftalık süreye ilave olarak 2 haftalık süre eklenerek kadının çalışmadığı gün başına geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
4857 sayılı Kanunda yer alan analık sırasında çalışma ve süt izni başlıklı 74. Maddede yer alan bilgilere göre kadın çalışanların doğum öncesi ve sonrası dönemde de aynı haklara sahip olduğu bir kez daha belirtilmiş bulunmaktadır. Fakat sağlık durumu uygun olan bir kadına doktor tarafından onay verilmesi halinde kadın işçiler istedikleri takdirde doğumdan önceki üç haftaya dek iş yerinde çalışmaya devam edebilecektir. Bu durumda ise kadın çalışanın çalıştığı süreler doğum sonrasına eklenecektir.
Doktor raporuna göre hafif işlerde çalıştırılması uygun görülmüş olan bir kadının çalıştırılmasının engellenmesi mümkün olmayıp, bu çalışma sırasında alacağı ücrette herhangi bir indirim yapılması da söz konusu değildir. Kadınların bu dönem içinde alacakları izinlerin hiçbiri yıllık ücretli izin hakkı hesabından çıkartılmayacaktır. Bu nedenle doğum izni hakkını kullanan kadınların ayrıca yıllık izin hakkını eksiksiz bir şekilde kullanması mümkündür.
Doğumdan Sonra Çocuk Bakımı İçin İzin Hakkı
Çoğul gebelik durumunda doğum öncesine ilave iki hafta olmak üzere doğum öncesi ve sonrasında toplamda on altı haftalık izin süresinin tamamlanmasının ardından talep olması halinde 6 aya kadar ücretsiz izin kullanılması mümkündür. Fakat bu süre yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
Bu durumu bir örnek ile ifade edelim. Örneğin 1 Mart 2011 tarihinde işe başlamış olan ve hamileliği sebebiyle kullanmış olduğu sekizer haftalık izin sürelerini 1 Temmuz 2011 tarihinde tamamlanmış olan bir kadın çalışanın, bu izinlerinin hemen ardından altı ay boyunca ücretsiz bir şekilde izin kullandığını düşünürsek, bu durumda yıllık izne hak kazanma tarihi 1 Mart 2012 değil 1 Eylül 2012 tarihi olacaktır. Zira altı aylık ücretsiz izin süresi yıllık ücretli izin hakkın hesabında dikkate alınmayacaktır.
Süt İzni
4857 sayılı İş Kanununda yer alan 74. Maddeye göre çocuk bir yaşına gelinceye kadar annenin onu emzirebilmek için günde toplam bir buçuk saat kadar süt izni hakkı bulunmaktadır.
Kadın çalışanlar günde toplam bir buçuk saatlik süt iznini hangi saatler arasında kullanacağını ve bu hakkı kaça böleceğine kendisi karar vermektedir.
Kadın çalışanların doğurmuş oldukları çocuğun bir yaşına gelene dek onu emzirmek için sahip olduğu süt izinleri günlük çalışma süresinden sayılmakta olup süt izni kullanan kadın çalışanların ücretinden herhangi bir kesinti yapılmamaktadır.
Gebe ya da Emziren Kadın İşçinin Günlük Çalışma Süresi
16 Ağustos 2013 tarihinde 28737 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmış olan Gebe ya da emziren kadınların çalıştırılma şartları ile çocuk bakım yurtlarına ve emzirme odalarına dair yönetmeliğin 9. Maddesine gebe ya da emziren çalışan kadınların günde yedi buçuk saatten daha fazla çalıştırılamayacağı belirtilmiştir. Hamilelik süresi içinde kadın çalışanlara periyodik kontroller için ücretli izin hakkı verilmektedir.
Gebe ya da Emziren Kadın İşçi Gece Çalıştırılabilir Mi?
Biraz önce bahsi geçen yönetmelikte yer alan 8. Maddeye göre kadın çalışanların hamile oldukları sağlık raporu ile belirlendikten sonra doğuma kadar geçecek olan süreye dek gece çalışmaya zorlanamayacakları gibi yeni doğum yapmış olan kadın çalışanların doğumu takiben bir yıl süresince gece çalıştırılmasının yasak olduğu ve bu sürenin sonunda güvenlik ve sağlık açısından sakıncalı olduğu doktor raporu tarafından belirlenmiş olan süre boyunca da gece çalıştırılamayacağına karar verilmiştir.
Emziren kadın çalışanlar, bebeğin doğduğu günden başlamak üzere altı aylık dönem içerisinde gece postalarında çalıştırılamazlar. Emziren kadın işçilerde ise bu süre, ana ve çocuğun sağlığı sebebi ile gerekli olduğu, iş yeri hekimi, iş yeri ortak sağlık birimi, işçi sağlığı dispanseri ve bunların yer almadığı yerlerde sırasıyla en yakın SSK, sağlık ocağı, hükümet ya da belediye doktoru ile belgelenmesi halinde bir yıla kadar uzatılmaktadır.
eleman.net
Anahtar Kelimeler: Hamile Çalışan , Hamile Kadın Çalışma Saatleri , Hamilelikte 7.5 Saat Çalışma , Çalışan Hamile Kadının Doğum Parası , Hamilelikte Çalışma Saati Resmi Gazete , Çalışan Hamile Kadınlara Devlet Yardımı , Çalışan Hamile Kadın Hakları 2017 , Hamile İşçinin İşten Çıkarılması , Hamile Çalışan SSK
