Türk Silah Kuvvetleri bünyesine alınan sözleşmeli er ve erbaş son yıllarda gençler arasında revaçta olan bir meslek haline geldi. Özellikle hayata yeni atılan ve eğitim hayatına yönelmeyen gençler arasında daha çok tercih edilen bir meslek oldu. İşsizliğin her geçen gün daha da şiddetli şekilde arttığı günümüzde ilkokul mezunu şartıyla alımı yapılan er ve erbaş alımlarına her yıl yüz binlerce başvuru yapılmaktadır. Kişilerin en çok cevabını aradığı sorular ise; kimler er ve erbaş olabilir? Er ve erbaş maaşları ne kadar? Er ve erbaşların özlük hakları, başvuru şartları, boy, kilo ve yaş koşulları nelerdir? Gibi sorular gelmektedir. Bizler de nkariyer olarak sizler için tüm bu soruların yanıtlarını bu içeriğimiz de bir arada derledik. İşte; Sözleşmeli er ve erbaş nedir? Kimler olabilir? Maaşı ne kadar? Özlük Hakları, başvuru şartları, boy, kilo ve yaş koşulları nelerdir?
Sözleşmeli er ve erbaş nedir/kimdir?
Sözleşmeli erbaş ve er; vatani görevini yapmakta olan yükümlü erbaş ve erlerin yapmış oldukları görevleri yerine getirmek için belirli bir ücret karşılığı 6191 Sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu esaslarına göre istihdam edilen, erbaş ve er kadrolarında görev yapan asker kişidir.
Sözleşmeli er ve erbaş olmak için aranan şartlar/nitelikler
- Türk vatandaşı olmak.
- En az ilköğretim veya yurt dışındaki dengi okul mezunu olmak.
- Türk Silâhlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde uzman erbaşlar için belirtilen şartları taşımak.
- Muvazzaflık hizmeti sırasında veya terhisinden itibaren üç yıl içinde müracaat etmek ve müracaat tarihinde 26 yaşından gün almamış olmak.
- Askerî öğrencilik ile ilişiği kesilmemiş olmak.
- Türk Silâhlı Kuvvetlerinde daha önce subay, astsubay, uzman jandarma veya uzman erbaş olarak istihdam edilmemiş olmak.
- Kamusal hakları kullanmaktan yoksun bırakılmamış olmak.
- Cezaları ertelenmiş, seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, genel ya da özel af kanunları kapsamına girmiş veya haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi;
-
Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, halkı askerlikten soğutmak, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama ile zimmet, irtikap, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma, cinsel saldırı, cinsel taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak, fuhuş, gayri tabii mukarenet, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından,
-
Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat ve isyan suçlarından,
-
22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun 148 inci maddesinde belirtilen suçlardan birisinden mahkum olmamak.
- Taksirli suçlar hariç olmak üzere bir suçtan bir ay ve daha fazla hapis cezası ile mahkum olmamak,
- Güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmış olmak,
- Yapılacak olan fiziki kabiliyet testi ve mülakatlarda başarılı olmak.
Sözleşmeli er/erbaş çalışma koşulları
Sözleşmeli asker çalışma şartları şu şekilde detaylandırılmaktadır:
- Sözleşmeli erlerin ilk başlangıçtaki sözleşme süresi 3 ya da 4 yıldır. İlk başlangıç sözleşmesinin bitmesinin ardından tekrar sözleşme yapılabilir. Yeni yapılan sözleşmenin alt sınırı 1 yıl, üst sınırı 3 yıldır.
- Sözleşmeli erlerin sözleşme süresi 7 yıla tamamlandığı zaman, tekrardan sözleşme imzalanamamaktadır.
- Sözleşmeli er ve erbaşlar, görev süreleri boyunca sigortalı olarak çalışmaktadırlar.
- Ön sözleşme dönemi içerisinde istifa etme ya da görevden ayrılma hakları bulunmaktadır.
- Sözleşme süresinin tamamlanmaması durumunda, sözleşmeli erlerin istifa etme hakları bulunmamaktadır.
- 1 yıl boyunca hizmet vermekte olan sözleşmeli erler onbaşı, iki yıllık hizmeti bulunan sözleşmeli erler ise sözleşmeli çavuşluğa terfi etmektedirler.
- Sözleşmeli erler, çalışma süresi boyunca normal askerler gibi kışlada kalmak zorundadır.
- Sözleşmeli erlerin evli olma durumlarında dahi gün sonunda evlerine gitme şansları bulunmamaktadır.
- Sözleşmeli erlerin özel silah taşıma yetkisi bulunmamaktadır. Yalnızca görev silahı taşıyabilirler.
- Ön sözleşme dönemlerinde, mazeret dışında herhangi bir yıllık izin kullanılamaz.
Sözleşmeli er ve erbaş özlük hakları
- Sözleşmeli erbaş ve erlerin kıyafetleri, vatani görevini yapmakta olan yükümlü erbaş ve erlerin kıyafetleri ile aynıdır. Farklı bir işaret veya amblem kullanılmaz.
- Sözleşmeli erbaş ve erlere, vatani görevini yapmakta olan yükümlü erbaş ve erlere verilen askeri kimlik kartının aynısı olan kimlik kartı verilir.
- Sözleşmeli erbaş ve erler görev yaptıkları kadroya karşılık gelen silahlarını kullanırlar (Örneğin; piyade tüfeği, makineli tüfek, roketatar vb.).
- Sözleşmeli erbaş ve erler vatani görevini yapmakta olan yükümlü erbaş ve erler gibi kışlada kalırlar. Sabah, öğle ve akşam yemekleri devlet tarafından karşılanır. Sözleşmeli erbaş ve erler kışlada kaldıklarından dolayı yatak ve yemek ücreti ödemezler.
- Sözleşmeli erbaş ve erler, üç yıl görev yaptıktan sonra ilgili mevzuattaki şartları taşımaları kaydıyla uzman erbaşlık ve astsubaylığa geçiş yapabilirler.
- Sözleşmeli erbaş ve er olarak en az yedi hizmet yılını doldurarak ayrılanlardan nitelik belgesi olumlu olanlar, ilgili mevzuatlardaki şartları taşımaları kaydıyla kamu kurum ve kuruluşlarının boş kadro ve pozisyonlarına Milli Savunma Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde atanırlar.
- Sözleşme imzalayan sözleşmeli erbaş ve erlerin barışta her yıl 30 gün yıllık planlı izin hakkı vardır. Ayrıca, kısa süreli mazeretlerde kullanılmak üzere 15 güne kadar yıllık mazeret izni verilebilir. 15 günlük yıllık mazeret izni dışında sözleşmeli erbaş ve erlere; ana, baba, eş, çocuk ve kardeşlerinin ölümü halinde 10 gün, eşinin doğum yapması halinde 10 gün, yangın, deprem ve su baskını gibi olağanüstü bir mazeret dolayısıyla bir yıl içerisinde 30 güne kadar mazeret izni verilebilir. Bu mazeret izinleri yıllık izinden sayılmaz.
- Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli personelden hizmette bulundukları süre içinde vefat edenlerin eş, çocuk, anne ve babaları ile; malul olanların kendilerine sosyal ve ekonomik destek sağlamak, imkanlar ölçüsünde hukuki destek vermek ve/veya doğal afetler nedeniyle maddi ve manevi zarar görmeleri halinde maddi yardımda bulunarak mağduriyetleri hafifletmek ve dayanışma ruhunu tesis etmek amacıyla kurulan TSK Dayanışma Vakfı’na üye olmaları durumunda bu kurumca sağlanan imkanlardan sözleşmeli erler de istifade ederler.
Sözleşmeli er ve erbaş'ların izin hakları
İzin
1) Sözleşmeli erbaş ve erlerin barışta her yıl kırk beş gün izin alma hakkı vardır. Bu müddete yol dâhil değildir. Bu iznin on beş günü yıllık mazeret izni olarak kullanılır. Yıllık izinlerin verilmesi, zamanı ve süresi hizmetin aksamaması esas alınmak suretiyle kıta, karargâh ve kurum amirlerince düzenlenir. On beş günlük yıllık mazeret izni dışında sözleşmeli erbaş ve erlere;
a) Ana, baba, eş, çocuk ve kardeşlerinin ölümü halinde on gün,
b) Yangın, deprem, su baskını gibi olağanüstü bir mazeret dolayısıyla bir yıl içerisinde otuz güne kadar mazeret izni verilebilir. Verilen mazeret izinleri yıllık izne mahsup edilmez.
Sözleşmeli er ve erbaş maaşları
Türk silahlı Kuvvetleri bünyesinde görev yapan sözleşmeli erlerin maaşları; Doğu ve Batı görevlerine göre değişiklik göstermektedir.
2019 sözleşmeli er/erbaş maaşı:
Doğu Görevi: Doğu’da görev yapan bir sözleşmeli erin maaşı; 4 bin TL ile 4.500 TL arasında değişiklik göstermektedir.
Batı Görevi: Batı’da illerinde görev yapan sözleşmeli erlerin maaşları 3.750 TL ve üzerinde seyir göstermektedir.
Sözleşmeli Er maaşları 2019 yılı için belirlenen net miktar haricinde, kişilerin evli olup olmamaları, çocuk sayısı, terör tazminatı ve meslekte görev alma süreleri için de ek ödemeler gerçekleşmektedir.
2020'de sözleşmeli er ve erbaşların beklenen maaşı:
Doğu Görevi: 4.400₺ - 5.100₺
Batı Görevi: 4.100₺ - 4.500₺
Sözleşmeli erler memur ve astsubay olabilir mi?
Sözleşmeli askerlerin terfi hakkı bulunmaktadır ve detayları şu şekildedir;
- Sözleşmeli er terfii etme hakkına, ilk 3 yıllık görevlerinin sonunda sahip olurlar.
- En fazla 7 yıl süren sözleşmeli erlik vazifesinin sonunda, memur olma hakları bulunmaktadır.
- Sözleşmeli erin memur olabilmesi için, olumlu nitelik belgesine sahip olması gerekmektedir.
- Sözleşmeli erler, 3 yıllık görev sürelerinin sonunda 29 yaşına girmemiş olursa, uzman erbaş olma hakları bulunmaktadır.
- 3 yıllık görev sürelerinin sonunda, sözleşmeli erlerin astsubaylığa terfi etme hakkı bulunmaktadır.
- Sözleşmeli erlerin ordu evi ve askeri kamplardan faydalanma hakları bulunmamaktadır.
Genel olarak sözleşmeli er ve erbaş sözleşme süreleri, sözleşmenin yenilenmesi ve rütbe bekleme durumu
Sözleşme süreleri
- Sözleşmeli er adayları ön sözleşme yapılarak askerî eğitime alınırlar. Askerî eğitimi başarı ile tamamlayanlarla, Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen yetkili komutanlıklarca dört yıldan fazla olmamak kaydıyla en az üç yıllık sözleşme yapılır. Müteakip sözleşmeler, bir yıldan az, üç yıldan fazla olmamak şartıyla azamî 29 yaşın bitirildiği yılın aralık ayı sonuna kadar uzatılabilir.
- Sıkıyönetim, seferberlik, savaş veya terörle mücadeleden kaynaklanan zorunlu hallerde ihtiyaç duyulanların sözleşme süreleri, talebe ve yaş haddine bakılmaksızın kuvvet komutanları, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının istemi üzerine ve durumun devamı müddetince Genelkurmay Başkanının onayı ile uzatılabilir.
Rütbe bekleme süreleri ve sözleşmenin yenilenmesi
(1) Sözleşmeli erlikte en az iki yılını tamamlayanlar, kadro görev yeri uygunsa liyakat durumu da dikkate alınarak sözleşmeli onbaşılığa, sözleşmeli onbaşılıkta en az iki yılını tamamlayan personel kadro görev yeri uygunsa liyakat durumu da dikkate alınarak sözleşmeli çavuşluğa aşağıdaki esaslar dâhilinde geçirilir:
a) İstekli olmak,
b) Görevdeki başarısı Ek-3’te yer alan nitelik belgesi ile tespit edilmek ve sözleşmeli onbaşı ve çavuş olabileceğine dair haklarında olumlu kanaat bulunmak, kuvvet komutanlıkları veya Jandarma Genel Komutanlığı yahut Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından hazırlanacak yönergelerde belirtilen sınav ve fiziki kabiliyet testlerinden başarılı olmak,
c) Tugay, bağımsız tugay, tümen, jandarma bölge (ve eşidi) komutanlarınca veya eşidi kurum amirlerince; kolordu ve orduya (ve eşidi) doğrudan bağlı birlikleri ile eşidi kurum amirlikleri için kurmay başkanlarınca; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı ile Millî Savunma Bakanlığına doğrudan bağlı birlikleri için personel başkanlıklarınca veya yetki verilen makamlarca rütbe terfilerinin onaylanması.
(2) Her sözleşme süresinin sona erme tarihinden en az üç ay önce sözleşmeli erbaş ve erler sözleşmeyi yenileyeceklerine dair yazılı bildirimde bulunmadıkları takdirde, sözleşme kendiliğinden sona erer.
(3) Sözleşmeli erbaş ve erler, sözleşme süreleri sona ermeden sözleşmelerini tek taraflı olarak feshedemezler. Ancak, ilk sözleşmeyi müteakip yapılacak sözleşmenin süresi bitmeden, bakmakla yükümlü olduğu kişilerden herhangi birinin vefat etmesi veya bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık durumu sebebi ile yapılan fesih talepleri; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca hizmet gerekleri ve koşullar gözetilerek kabul edilebilir.
(4) Bu şekilde sözleşmeleri feshedilenler, bu Yönetmeliğin 20 nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi ve 21 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen haklardan istifade ederler.
Sözleşmeli er/erbaş sözleşmelerinin fesih durumları
Ön sözleşmenin idarece fesih halleri
(1) Sözleşmeli er adaylarının ön sözleşmeleri, aşağıdaki nedenlerle süresinin bitiminden önce feshedilir:
a) Tugay, bağımsız tugay, tümen, jandarma bölge (ve eşidi) komutanlarınca veya eşidi kurum amirlerince; kolordu ve orduya (ve eşidi) doğrudan bağlı birlikleri ile eşidi kurum amirlikleri için kurmay başkanlarınca; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı ile Millî Savunma Bakanlığına doğrudan bağlı birlikleri için personel başkanlıklarınca veya yetki verilen makamlarca; askeri eğitim esnasında başarısız veya disiplinsiz olduğuna karar verilmek.
b) Yetkili sağlık kurullarınca askeri eğitime ve/veya göreve devam edemez kararı verilmiş olmak.
c) Sözleşmeli er adayı olma şartlarından herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılmak veya sözleşme süresi içinde bu şartlardan herhangi birini kaybetmek.
ç) Askerî eğitimin üçte birine katılmamak.
(2) Ön sözleşme döneminde görevlerini icra ederken veya görevleri dolayısıyla bir saldırıya veya kazaya uğrayan ya da bir meslek hastalığına yakalanma neticesinde askerî eğitimin üçte birine devam etmeyerek başarısız kabul edilenler, bir kez olmak üzere sonraki dönemde açılacak askeri eğitime planlanırlar. Sonraki dönemde istekli olmaları, aranan sağlık ve diğer niteliklerini korumaları halinde yeniden ön sözleşme yapılarak eğitime alınırlar.
(3) Türk Silâhlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilen ön sözleşme dönemindeki personelden, peşin olarak ödenen aylık ve aylık ile birlikte ödenen diğer tüm özlük haklarının çalışılmayan günlere ait kısmı geri alınır.
Görevde başarısız olma, kendilerinden istifade edilmeme halleri ve sözleşmenin feshedilme sebepleri
(1) Sözleşmeli erbaş ve erlerin sözleşmeleri, aşağıdaki nedenlerle sözleşme süresinin bitiminden önce feshedilir:
a) Disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silâhlı Kuvvetlerinde görev yapamayacağı, sıralı amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği nitelik belgesi ile anlaşılmak.
b) Yetersizlik ve görevde başarısız olma nedeniyle kendisinden istifade edilemeyeceği, (atış, spor, eğitim, operasyon ve istihdam edildikleri, kadro görev yerlerindeki davranışlarında, askerlik mesleği değerlerini sergilemede, ikazlara rağmen istenen düzeye ulaşamayan ve aşırı derecede borçlananlardan bu durumu rapor, tutanak ve her türlü belgeyle kanıtlananlar, mazeretsiz olarak bir sözleşme yılı içerisinde yedi gün ve daha uzun süreyle göreve gelmeyenler) sıralı amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği nitelik belgesi ile anlaşılmak.
c) Disiplin mahkemelerince ve disiplin amirlerince verilen oda veya göz hapsi cezası da dâhil olmak üzere, kararın kesinleştiği tarihten itibaren geriye doğru son bir yıl içinde toplam otuz gün ve daha fazla oda veya göz hapsi cezasına mahkûm olmak.
ç) Yasadışı siyasi, yıkıcı, bölücü faaliyetlerde bulunmak, tutum ve davranışlarıyla bu görüşleri benimsediği tespit edilmek.
d) Sözleşmeli er olmak için gerekli nitelik ve şartlardan herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılmak veya sözleşme süresi içinde bu niteliklerinden herhangi birini kaybetmek.
e) Yabancı uyruklu kişilerle yapılan evliliklerde, evlilikleri ilgili mevzuatta belirtilen esaslar dâhilinde Genelkurmay Başkanlığınca uygun görülmemek veya çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybetmek.
f) Yetkili sağlık kurullarınca Türk Silâhlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği doğrultusunda verilen kararlara göre sözleşmeli erbaş ve er olarak göreve devamı mümkün olmamak.
g) İstihdam edildikleri sınıf ve branşlarda görev yapamayacaklarına dair yetkili sağlık kurullarınca karar verilenlerden, idarece başka bir sınıfta istihdamına gerek duyulmamak.
ğ) Herhangi bir suç sebebiyle doksan günden fazla tutuklu kalanlar ile göreve başlama tarihinden önce işlediği Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen bir suç nedeniyle soruşturması devam edenlerden, haklarında verilecek olan mahkûmiyet hükmü göreve başladıktan sonra kesinleşmiş olmak.
(2) Sözleşmesi feshedilerek ilişiği kesilenler, yedekte erbaş ve er kaynağına alınırlar.
(3) Bu maddenin, birinci fıkrasının (f) ve (g) bentleri gereğince sözleşmeleri idarece feshedilenler bu Yönetmeliğin 21 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen haklardan istifade ederler.
(4) Sözleşmenin yapılmasını müteakip; barışta ve savaşta, görevini icra ederken veya görevi dolayısıyla bir saldırıya veya kazaya uğrayan ya da bir meslek hastalığına yakalananlar hariç olmak üzere, sözleşmeli erbaş ve erlerin hava değişimi ve istirahat süresinin toplamı, istirahat ve hava değişiminin başladığı tarihten geriye doğru son bir yıl içerisinde (yatarak tedavi olma süresi hariç) üç ayı geçemez. Sürenin hesaplanmasına en son alınan hava değişimi ve istirahat süresi dâhil edilir. Hava değişimi ve istirahat süresi üç ayı geçenlerin sözleşmeleri feshedilerek Türk Silâhlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir.
Sözleşmeli er/erbaş yaş, boy ve kilo tablosu
19 VE ÜZERİ YAŞ İÇİN BOY VE KİLO ORANLARINI GÖSTEREN NOMOGRAM
Boy (cm) |
Ağırlık Üst Sınırı (kg) |
Ağırlık Alt Sınırı (kg) |
164 |
72 |
51 |
165 |
72 |
52 |
166 |
72 |
52 |
167 |
73 |
53 |
168 |
73 |
54 |
169 |
74 |
54 |
170 |
75 |
55 |
171 |
76 |
56 |
172 |
77 |
56 |
173 |
78 |
57 |
174 |
79 |
58 |
175 |
80 |
58 |
176 |
81 |
59 |
177 |
81 |
60 |
178 |
82 |
60 |
179 |
83 |
61 |
180 |
84 |
62 |
181 |
85 |
62 |
182 |
86 |
63 |
183 |
87 |
64 |
184 |
88 |
64 |
185 |
89 |
65 |
186 |
90 |
66 |
187 |
91 |
66 |
188 |
92 |
67 |
189 |
93 |
68 |
190 |
94 |
69 |
191 |
95 |
70 |
192 |
96 |
70 |
193 |
97 |
71 |
194 |
98 |
72 |
195 |
99 |
72 |
196 |
100 |
73 |
197 |
101 |
74 |
198 |
102 |
75 |
199 |
103 |
75 |
200 |
104 |
76 |
201 |
105 |
77 |
202 |
106 |
78 |
203 |
107 |
78 |
204 |
108 |
79 |
205 |
109 |
80 |
206 |
110 |
81 |
207 |
111 |
81 |
208 |
112 |
82 |
209 |
114 |
83 |
210 |
115 |
84 |
NOT: Adaylarda aranan en düşük boy sınırı 164 cm., en yüksek boy sınırı 210 cm.dir.
Ayrıca: Sözleşmeli er adaylarında ağırlık üst sınırı tablodaki üst sınırdan 10 kg fazla olabilir.
Yaş koşuluda şartlarda belirtildiği gibi 20 yaşından küçük olmamak ve 25 yaşından büyük olmamak. Yani: 20, 21, 22, 23, 24 ve 25 yaşında olanlar başvurabilir.
Anahtar Kelimeler: Sözleşmeli Er ve Erbaş , Sözleşmeli Er , Maaşı , Özlük Hakları , Nedir , Tazminat , Sözleşmesi , Kariyer , Eğitim , Boy , Kilo , Yaş , Şartları , Sözleşmeli Erime , Personel Alımı , İlanları , Hakları , Yönetmeliği